Tôi từng dành nhiều thời gian để tìm kiếm câu trả lời cho việc “điều gì khiến một người thành công hay thất bại”. Tôi từng nghĩ đó phải là kiến thức, kỹ năng, chất lượng mối quan hệ, sự nỗ lực, kiên trì hay nền tảng tài chính… Nhưng cuối cùng, thứ tôi nhận thấy dẫn đến khác biệt trong việc thành công hay thất bại của mỗi người nằm ở chỗ “ra quyết định cho những lựa chọn của mình”.
Thiết nghĩ trong cuộc sống này, hầu hết mọi người đều là những người vô cùng chăm chỉ và nỗ lực, bởi ai cũng có những mục tiêu sự nghiệp để phấn đấu, hoặc nếu không thì cũng có những trách nhiệm với gia đình, con cái và đòi hỏi họ phải nỗ lực nhiều hơn để làm tròn trách nhiệm đó. Trong hơn chục năm đi làm, nói thẳng là có những sáng tôi chẳng muốn bước ra khỏi nhà, nhất là những hôm trời đang mưa lớn, nhưng khi nghĩ đến trách nhiệm với công việc, đồng nghiệp và cả khoản thu nhập cuối tháng mang về cho gia đình, tôi lại phóng xe và đi. Tôi tin rằng bạn cũng đã từng ít nhất 1 lần giống tôi trong hoàn cảnh này.
Vậy thì ai cũng nỗ lực nhưng sao không phải ai cũng đạt được mục tiêu sự nghiệp và hoàn thành được những mong muốn trong cuộc sống? Một người thầy của tôi nói rằng “thành công không phải là vấn đề của nỗ lực, mà là vấn đề của sự lựa chọn. Rất nhiều người không có sự kỹ lưỡng cho những lựa chọn của mình, đặc biệt là lựa chọn về lập nghiệp, để rồi họ dành cả đời nỗ lực leo lên đến đỉnh núi và phát hiện ra rằng mình đã leo nhầm núi”.
Đối với bản thân, tôi nhận thấy rằng, đời người có 2 lựa chọn quan trọng nhất sẽ chi phối hầu hết những khía cạnh khác trong cuộc đời một người – những lựa chọn mà chỉ nên được chọn duy nhất 1 lần, nếu chọn lại lần thứ 2, thứ 3 thì sẽ trở nên dở hơi, đó là chọn người bạn đời và chọn định hướng sự nghiệp. Tại sao lại như vậy? Thứ nhất, đây là lựa chọn mà một người sẽ dành phần lớn thời gian cuộc đời để theo đuổi. Thứ 2, nếu chọn sai thì gần như rất khó để chọn lại, bởi gần như khi chọn lại thì một người phải làm lại từ đầu, chưa kể phải chịu trách nhiệm cho những lựa chọn cũ của mình. Và cuối cùng, thời gian sống trên đời của một người là có giới hạn, do đó có thể sẽ không đủ thời gian để một người làm lại nữa. Tôi thấy, đó chính là lý do vì sao nhiều người mắc kẹt trong những cuộc hôn nhân, trong những công việc của họ, muốn thay đổi nhưng lại không dám/ không thể thay đổi và rồi sống phần còn lại cuộc đời trong sự tiếc nuối.
Trong cuộc đời của tôi, không phải lúc nào tôi cũng đưa ra những quyết định đúng, thậm chí tỉ lệ những quyết định tồi của tôi còn chiếm hơn phân nửa. Tôi cũng có nhiều lần đưa quyết định vội vàng để rồi phải trả giá cho sự vội vàng đó. Nhưng riêng với 2 lựa chọn quan trọng nhất – chọn bạn đời và chọn sự nghiệp, tôi đã rất kỹ lưỡng trong việc ra quyết định, và chính điều này đã giúp tôi làm chủ được cuộc sống & sự nghiệp của mình. Tính đến thời điểm viết bài này, vợ chồng tôi đã về chung sống được 5 năm, nhưng thời gian từ lúc quen nhau cho đến khi đi đến hôn nhân là 10 năm, và tôi có thể tự tin nói rằng người vợ của tôi chính là người phụ nữ phù hợp nhất để cùng tôi xây dựng tương lai cho cả gia đình.
Tôi cũng muốn chia sẻ thêm một vài lựa chọn lập nghiệp của mình.
Đầu tiên là công việc chuyên môn. Có một điều thú vị là lúc còn đi học, mặc dù khả năng của tôi có thể giúp mình thi đậu vào hầu hết các trường đại học danh tiếng, nhưng vì những chuỗi sự kiện khá nực cười xảy ra, đã khiên tôi lại rớt đại học trong năm thi đầu tiên. Đối với một người học giỏi có tiếng, thì việc thi rớt đại học là một điều vô cùng xấu hổ, nhưng tôi lại thấy đó là may mắn cho mình. Bởi trong suốt 1 năm học tạm tại một trường đại học gần nhà (để tránh nghĩa vụ quân sự), ôn luyện để thi lại lần nữa, tôi có thời gian để tái định hướng bản thân và chọn cho mình đúng ngành học có thể giúp tôi phát huy những sở trường và đam mê của mình. Đó cũng là lý do vì sao tôi lại gắn bó và phát triển sự nghiệp kỹ sư với ngành thiết kế vi mạch trong suốt 10 năm nay, mặc dù thẳng thắn mà nói đây là một ngành mà công việc vô cùng phức tạp & nhiều thử thách.
Sau nữa, đó là việc kinh doanh riêng. Tôi đã bắt đầu tự kiếm được thu nhập từ việc làm tư (freelance) ngay từ những ngày còn trên ghế giảng đường đại học. Tôi từng làm qua rất nhiều hướng, từ buôn bán iPhone (tôi là một trong những người Việt đầu tiên dùng iPhone, buôn bán nó theo đường xách tay, kiêm luôn dịch vụ unlock), sau đó đến mua bán thiết bị điện tử trên các trang online, rồi đến mở một công ty về tư vấn & thiết kế điện tử, cho đến khi thành lập BizBuilderWorldwide group để phát triển về lĩnh vực cố vấn, đào tạo & hỗ trợ khởi nghiệp theo hướng online. Tôi có một may mắn là hướng đi nào cũng giúp tôi gặt hái được những thành công nhất định, vậy nên tôi có nhiều lựa chọn cho công việc kinh doanh riêng & không bị vấn đề tiền bạc chi phối những quyết định này. Thông qua việc trải nghiệm nhiều lĩnh vực ở nhiều quy mô khác nhau, tôi có đủ sự thông thái để xác định được hướng đi riêng ngay từ những năm 25 tuổi, đồng thời bỏ qua tất cả những định hướng khác để toàn tâm toàn ý cho sự nghiệp này. Nhờ đó sau hơn 5 năm phát triển doanh nghiệp, ngay ở độ tuổi mới ngoài 30, tôi đã chinh phục được mục tiêu mà lúc nhỏ tưởng như phải dành cả đời mình mới hy vọng có được. Ở thời điểm này, tôi lại có những mục tiêu to lớn hơn để tiếp tục theo đuổi…
Vậy làm cách nào để đưa ra quyết định chính xác? Thầy của tôi, John Maxwell có nói rằng: “Đừng đưa ra quyết định vì nó dễ dàng. Đừng đưa ra quyết định vì nó rẻ tiền. Đừng đưa ra quyết định vì nó hợp với số đông. Hãy đưa ra quyết định vì nó là việc đúng đắn phải làm.”
Chọn làm một việc dễ dàng, ta sẽ thu về kết quả ở mức bình thường. Mua một thứ rẻ tiền, ta sẽ có một món đồ kém chất lượng. Suy nghĩ giống theo đám đông, ta sẽ có một cuộc sống vừa vừa phải phải. Nhưng khi làm những việc đúng đắn, đó có thể không phải lựa chọn dễ dàng, không phải thứ dễ đạt được, không phải điều mà đám đông hay làm; tuy nhiên nó sẽ tạo nên sự khác biệt cho cuộc đời của bạn, giúp bạn gặt hái được những kết quả mới và sống cuộc đời mà nhiều người khác không bao giờ có được.
Bạn thân mén, bạn có đang hài lòng với những lựa chọn hiện tại của mình chứ? Nếu chưa hài lòng, tôi khuyến khích bạn bắt đầu cuộc hành trình nâng cấp sự nghiệp của mình, bắt đầu bằng việc thiết lập một hệ tiêu chuẩn cá nhân để chọn ra được định hướng thật sự phù hợp, thứ hai là tìm cho mình một người thầy để giúp bạn vươn đến những nấc thang cao hơn và cuối cùng là tìm một môi trường gồm những cộng sự cùng chí hướng để teamwork, tạo ra những thành tựu lớn hơn. Còn nếu như bạn đã hài lòng với lựa chọn hiện tại, tôi khuyến khích bạn đặt ra những tiêu chuẩn và mục tiêu cao hơn cho sự nghiệp của mình, đặc biệt là tìm cơ hội để đóng góp năng lực vào việc đào tạo & hướng dẫn những thế hệ đi sau, tôi tin rằng cuộc sống của bạn sẽ trở nên ý nghĩa và nhiều màu sắc hơn trong tương lai.
Tôi chúc bạn có đủ sự mạnh mẽ, nghị lực và kiên trì để theo đuổi những mục tiêu ý nghĩa trong cuộc sống của mình.
Cho sự thành công của bạn.
Nguyễn Long Hải.