4 mùa sự nghiệp – bạn đang ở mùa nào?

Hành trình lập nghiệp cũng có 4 giai đoạn: learn, work, teach, lead. 

• Learn là giai đoạn chưa biết gì cần phải học.
• Work là giai đoạn chuyển hoá kiến thức thành trải nghiệm.
• Teach là giai đoạn chuyển hoá trải nghiệm thành bài học để hướng dẫn thế hệ sau.
• Lead là giai đoạn dẫn dắt đội ngũ lãnh đạo để tạo ra cấp số nhân trong tổ chức. 

Ngẫm 1 chút về 4 giai đoạn này.

-> Nó giống như một năm cũng có 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông. 

Ta không thể mong mùa xuân kéo dài mãi. Vậy nên khi đang ở mùa xuân cần phải chuẩn bị cho cái nắng của ngày hè và thậm chí cái rét của mùa xuân đang đến. 

Khi ở mùa hè cũng không thể mong đợi mùa xuân đến liền, mà phải chấp nhận vượt qua một mùa hè vất vả, một mùa thu buồn tẻ và mùa đông khắc nghiệt. 

-> Và nó cũng giống như một đời có 4 thời khắc: sinh, lão, bệnh, tử.

Người quý trọng cái “sinh” nhất, lại là những người trải qua “bệnh”, “lão” mà chưa “tử”. 

Sự trưởng thành của một người cũng không được đánh giá bằng việc họ đã sống bao lâu, mà là do họ đã trải qua những gì.

Vậy nên, người càng học nhiều, làm nhiều, trải nhiều thì càng nhanh chóng trưởng thành. Người càng trưởng thành thì lại đứng dậy nhanh hơn sau mỗi lần vấp ngã, và hiển nhiên sẽ về đích trước những người còn lại. 

Quay lại chuyện lập nghiệp. Hầu hết chúng ta đều mong chờ nhận được kết quả ở bước lead. Nhưng những gì ta đang làm hiện tại chỉ đang ở bước work, thậm chí là còn đang work để learn. 

-> Áp lại nguyên tắc 4 mùa: con đường để đi đến lead, chính là hiểu được ta cần đi qua đủ các giai đoạn, đồng thời khi đang ở giai đoạn này cần chuẩn bị tốt kỹ năng cần thiết ở giai đoạn kế.

-> Áp dụng nguyên tắc 4 khắc cuộc đời: con đường đi đến lead không trải hoa hồng, không dành cho tất cả. Nó chỉ dành cho những người chịu đương đầu với những thử thách mới, chịu nhận lãnh những trách nhiệm cao hơn, thậm chí là chịu sống với tiêu chuẩn cao hơn so với số đông bình thường. 

Với cá nhân tôi, hành trình đi đến lead không tính bằng năm, mà tính bằng thập kỷ. Thời điểm tôi viết chia sẻ này là tròn 20 năm kể từ ngày bắt đầu hành trình đi xa lập nghiệp. Đây là hành trình tôi hoàn thiện bản thân qua từng ngày để từ một người học sinh miền quê trở thành một nhà lãnh đạo, nhà quản lý chuyên nghiệp. Dưới đây là những điểm nhấn trên hành trình đó.

• Learn: từ năm 16 tuổi tôi đã lên trung tâm thành phố trọ học để theo học chương trình đào tạo phổ thông riêng biệt. -> Việc tự lập sớm hơn bạn bè cùng trang lứa (mặc dù chỉ vài năm) giúp tôi có những suy nghĩ “già hơn” độ tuổi. Tôi biết chuẩn bị trước một bước cho những hành trình cuộc đời sau này. 

• Work: tôi bắt đầu kiếm được tiền và tự lập tài chính từ năm 18 tuổi. Tôi thành lập doanh nghiệp đầu tiên ngay từ lúc còn trên giảng đường đại học. Khi 30 tuổi, tôi đã từng kiếm được tiền từ rất nhiều công việc khác nhau. Đến năm 35 tuổi, tôi đạt đến ngưỡng tự do tài chính. -> Tôi không từ chối bất kỳ cơ hội làm việc nào, miễn sao đó là công việc hợp pháp và giúp tôi phát triển năng lực của mình. Tôi cũng từ chối nhiều cơ hội tạo ra thu nhập ngắn hạn để hướng đến những con đường có tính lâu dài. Nói về đường dài thì chương trình ECIN mà tôi đang triển khai là một ví dụ. 

• Teach: khi là sinh viên thì tôi dạy luyện thi đại học, khi mới đi làm thì tôi dạy sinh viên bảo vệ luận văn, khi là quản lý thì tôi dạy nghề cho kỹ sư mới, khi là lãnh đạo thì tôi cũng dạy về tuyển dụng, đào tạo, people skill cho đội ngũ lãnh đạo tiềm năng. Có nghĩa là khi lên một level cao hơn, tôi luôn dành thời gian để hướng dẫn lại các bạn ở level trước đó. 

• Lead: tôi học cách lead ngay từ khi mới bắt đầu đi làm. Tôi vốn là một người hướng nội, chỉ thích làm việc một cách độc lập. Nhưng tôi cũng hiểu con đường để lên đến đỉnh cao sự nghiệp cần kỹ năng lead, nên tôi đã chấp nhận thay đổi để hoàn thiện điều này. Tôi cũng ngộ ra rằng làm lãnh đạo đội ngũ lớn không quá khó nếu như tôi lead được chính mình. Khi tôi kỷ luật với bản thân, làm việc hiệu quả, sống trung thực và cam kết với tổ chức, đó là lúc tôi tạo được sự ảnh hưởng và dẫn dắt đội ngũ tốt nhất.

Bạn thân mến, bạn đang ở giai đoạn nào trong hành trình learn, work, teach, lead? Bạn có đang trăn trở làm sao để lên level kế tiếp trong sự nghiệp không, hay là bạn đã hài lòng với những gì đang có?

Với tôi, cuộc sống không bao giờ là vấn đề của cơ hội, nó chỉ là vấn đề một người có sự chuẩn bị từ trước để đón nhận lấy cơ hội hay không. Ngặt nỗi trong xã hội hiện đại, nơi “ghế thí ít mà đít thì nhiều”, cơ hội không dành cho những người chỉ ngồi đó mà đợi. 

Vậy nên, tôi khuyến khích bạn làm tốt ở level hiện tại, đồng thời cũng sẵn sàng học và làm những gì ở level kế tiếp. Hãy chủ động tìm kiếm người soi lối chỉ đường để giúp bạn đi đúng hướng, cũng như chủ động tìm kiếm cho mình những cơ hội để toả sáng và vươn lên. 

Cho sự thành công của bạn,

Nguyễn Long Hải.