Cuộc sống vốn dĩ có rất nhiều thử thách, nhưng theo quan điểm của tôi, thử thách dài hơi nhất, tốn nhiều công sức nhất và vốn dĩ cũng khó khăn nhất, chính là thử thách lập nghiệp. Lập nghiệp ở đây không chỉ tính là lúc một người bắt đầu đi làm, mà còn cả thời gian chuẩn bị trước đó. Nói không quá thì một người ngay từ khi bắt đầu lên 6 tuổi đi học là coi như đã bắt đầu cuộc chơi lập nghiệp của mình, và thường thì sẽ kết thúc nó ở năm 60 tuổi hoặc hơn. Có một sự thật là, cuộc chơi mà một người dành gần trọn cuộc đời để theo đuổi, nhưng sự thật là không phải ai khi đến tuổi xế chiều cũng về được đến đích, hay còn gọi là đạt được mục tiêu sự nghiệp/cuộc sống mà mình đặt ra.
Tôi có cơ hội trao đổi, làm việc với rất nhiều anh chị em, bạn bè ở nhiều lĩnh vực, nhiều vị trí và độ tuổi khác nhau, và nhận ra một vấn đề chung vô cùng chua xót. Đó là: thường lúc trẻ, khi ta ở độ tuổi sung sức nhất thì lại thiếu định hướng rõ ràng, thiếu kỹ năng để phát triển sự nghiệp. Đến khi ở tuổi trung niên đủ chín chắn để định hướng thì mới phát hiện mình thiếu rất nhiều kỹ năng cần thiết và mới hối hả trau dồi năng lực. Để rồi khi ở sườn dốc bên kia cuộc đời, đủ chín chắn, đủ năng lực thì lại thiếu sức khỏe và nhiệt huyết để phát triển hướng đi đã chọn.
Gốc rễ của vấn đề đó, là do một người thường chỉ được đào tạo để trở thành người có đủ năng lực chuyên môn để làm việc và sau đó được “đẩy” ra để tự bơi giữa biển đời lập nghiệp mênh mông. Đúng ra, một người cần được trang bị đầy đủ hơn hoặc biết cách để tự trang bị cho mình những gì cần thiết cho cuộc chơi lập nghiệp. Thẳng thắn mà nói, tôi cũng đã từng như vậy, từng chơi vơi không biết mục đích sống của mình là gì, rồi đến khi xác định được mục tiêu sự nghiệp thì cũng không biết cách để đạt được như thế nào. Nhưng may mắn cho tôi, khi đang loay hoay trong cuộc chơi lập nghiệp, tôi tìm được người cố vấn sự nghiệp cho mình. Trong quá trình học tập & làm việc cùng người cố vấn, tôi học được nguyên tắc W.K.R.P.S – từ đó giúp tôi biết cách định hướng bản thân và con đường lập nghiệp của mình một cách đúng đắn.
Nguyên tắc thành công W.K.R.P.S có nghĩa là:
- Work ethic – Tác phong làm việc. Đây chính là nhân tố giúp một người có thể khởi động sự nghiệp của mình. Hiển nhiên, làm việc chính là cốt lõi để tạo ra kết quả trong sự nghiệp, nhưng tôi muốn nhấn mạnh là “work ethic” – tức là thái độ & tác phong làm việc đúng đắn, chuyên nghiệp. Nếu bạn có cơ hội làm việc trong những tập đoàn lớn, bạn sẽ thấy trong vòng 1 năm đầu tiên làm việc, những gì mà công ty đào tạo cho bạn, hầu hết là giúp bạn có một tác phong làm việc đúng đắn, phù hợp với văn hóa và các nguyên tắc của doanh nghiệp. Dễ dàng nhận thấy, nếu như mọi người ra trường đều có cùng 1 cái bằng, thì điều tạo nên sự khác biệt để họ kiếm được một công việc tốt, chính là tác phong làm việc.
- Knowledge – Tri thức. Đây là nhân tố để một người thăng tiến trong sự nghiệp chuyên môn. Một người được trả lương là để giải quyết những vấn đề mà doanh nghiệp gặp phải, người làm kinh doanh có doanh thu dựa trên giải quyết vấn đề của khách hàng, và hiển nhiên, khả năng giải quyết vấn đề càng cao thì mức thu nhập của một người sẽ càng nhiều. Do đó, việc không ngừng nâng cao kiến thức & hiểu biết chính là cầu nối để một người bước đến những bậc cao hơn trong thời gian đầu lập nghiệp.
- Right people – Người đúng. Đây là nhân tố để tạo nên cấp số nhân trong sự nghiệp. 2 bước đầu tiên – work ethic & knowledge, chủ yếu tập trung vào phát triển cá nhân, nhưng nhân tố Right People chú trọng vào việc xây dựng đội ngũ. Bất cứ ai có những mục tiêu lớn nằm ngoài khả năng của cá nhân mình đều cần phải có một team làm việc cùng mình, và để team làm việc hiệu quả thì cần có “người đúng”. Đối với tôi, “người đúng” tối thiểu phải có 3 yếu tố này: có sự trung thành, có tính cách tốt và có năng lực chuyên môn.
- Personality – Tính cách. Đây là nhân tố để xây dựng đội ngũ cốt lõi lâu dài. Trong cuộc khảo sát về lý do tại sao một người lại rời bỏ tổ chức/doanh nghiệp đang làm, hơn 80% người được hỏi cho biết họ ra đi vì có vấn đề với người lãnh đạo. Như đã nói ở trên, một team rất cần “người đúng” và bản thân người lãnh đạo của team đó phải là “người đúng” đầu tiên. Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã, luôn luôn là như vậy, trong quá trình xây dựng tổ chức, người lãnh đạo nên chú trọng vào việc tu dưỡng tâm tính của mình.
- System – Hệ thống. Đây là nhân tố để gầy dựng tổ chức lớn tự vận hành. System có thể được diễn giải là “Save YourSelf Time, Energy, Money” – tiết kiệm thời gian, sức lực và tiền bạc của bạn. Nếu tinh ý, bạn sẽ nhận thấy, một số doanh nghiệp quy mô vài chục người, cứ hễ người chủ vắng mặt tầm một tháng là doanh nghiệp loạn lên. Nhưng có những doanh nghiệp đa quốc gia quy mô lên đến hàng nghìn người, người chủ không trực tiếp có mặt nhưng mọi thứ vẫn vận hành trơn tru trong thời gian dài. Điều tạo nên sự khác biệt chính là việc doanh nghiệp lớn đã thiết lập được một hệ thống nhân lực và các quy trình được chuẩn hóa từ A-Z cho những hoạt động thường ngày.
Tôi được biết đến nguyên tắc W.K.R.P.S này vào đầu những năm 2017, và điều đó đã giúp tôi thay đổi sự nghiệp của mình 180 độ. Trước thời điểm đó, việc lập nghiệp của tôi gặp vô vàn khó khăn, mặc dù đã nỗ lực rất nhiều nhưng tôi không thể phát triển được sự nghiệp như mình mong muốn. Nhờ lĩnh ngộ công thức này, tôi mới biết là “Work Ethic” thôi là chưa đủ, tôi cần phải tiếp tục nâng cao năng lực chuyên môn của mình, đồng thời học hỏi thêm những kỹ năng quan trọng. Tôi giảm bớt thời gian làm việc để có thêm thời gian cho việc phát triển năng lực cá nhân. Sau đó, tôi cũng rèn giũa tính cách của bản thân, để nhìn thấy được điều tích cực từ những người xung quanh, trở thành người bạn nhiều hơn là một người sếp để từ đó phát hiện ra điểm mạnh của mỗi nhân lực trong tổ chức, đặt họ ở vị trí đúng và giúp họ tỏa sáng. Tiếp theo, tôi cũng bắt đầu đơn giản hóa và chuẩn hóa những hoạt động hàng ngày của đội ngũ làm việc, để mỗi thành viên trong tổ chức có được định hướng đúng đắn, biết mình đang ở đâu, biết mình cần tới đâu và việc phải làm tiếp theo là gì. Những thay đổi này thực sự đã tạo ra những hiệu quả tích cực mà ngay cả bản thân tôi cũng không ngờ đến, đặc biệt là trong năm 2020 vừa qua, khi nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi tình hình dịch bệnh, thì công việc của tôi và đội ngũ vẫn duy trì một cách đều đặn, hiệu quả. Tôi có thể dành ít thời gian hơn cho công việc để chăm lo cho bản thân & gia đình, trong khi mọi thứ vẫn hoạt động trơn tru, thu nhập vẫn gia tăng đều đặn ít nhất 20% mỗi năm trong suốt hơn 5 năm qua. Do đó, tôi khuyến khích bạn bắt đầu áp dụng những nguyên tắc thành công này, ngay tại thời điểm bây giờ, để 5 năm sau bạn có thể gặt hái được những thành tựu như tôi đã, đang và sẽ có.
Bạn thân mến, trong một bài viết ngắn, tôi chỉ có thể chia sẻ cho bạn một cách tổng quan về nguyên tắc W.K.R.P.S và những điều tôi áp dụng. Tôi rất vui có thể trao đổi một cách chi tiết hơn, đặc biệt là phù hợp hơn với nền tảng hiện tại của bạn. Do đó, nếu bạn đang có những băn khoăn, trăn trở trên đường lập nghiệp, đặc biệt là cách để áp dụng nguyên tắc W.K.R.P.S này một cách hiệu quả, đừng ngại nhắn cho tôi biết để ta có thể trao đổi nhiều hơn nhé. Tôi chúc cho bạn có những bước chuẩn bị thật tốt cho chặng đường sắp tới.
Cho sự thành công của bạn,
Nguyễn Long Hải.